O Trebinju

Trebinje je drugi po veličini grad u Hercegovini i središte opštine na krajnjem jugu Bosne i Hercegovine, sa oko 40.000 stanovnika. Smješten na rijeci Trebišnjici, na obodu Trebinjskog polja, ispod planine Leotar, na nadmorskoj visini od 270 metara. Za Trebinje se kaže da je grad sunca i platana. Danas se smatra da je jedan najljepših gradova Bosne i Hercegovine. Saobraćajno,Trebinje je dobro povezano sa ostalim gradovima (Dubrovnik 30 km, Mostar 135 km, Bileća 30 km, Nikšić 70 km, Herceg Novi 40 km). Od 19.08.2006.godine, ovaj grad je dobio i heliodrom, što je prvi objekat ovakve vrste u BiH otvoren za civilni saobraćaj. 

   Trebinje se prvi put spominje u X vijeku kod Konstantina Porfirogenita pod nazivom Tribunia, koji se kasnije promjenio u Travunija. Današnji naziv datira iz XVI vijeka. U vrijeme uspona srednjovjekovnih država sa ovih prostora i u tursko doba, Trebinje je bilo glavno odmaralište i stanica karavana koji su išli iz Dubrovnika za Bosnu i Srbiju. U srednjem vijeku, nepunih 200 godina Trebinje je bilo pod vlašću Nemanjića, a zatim pod upravom bosanskog kralja Tvrtka Kotromanića. U XVII vijeku bilo je središte kapetanije. U vrijeme austrougarske, Trebinje je važan vojni centar koji je bio opasan brojnim tvrđavama po okolnim visovima, a koje i danas dominiraju u pejzažima ove opštine.Na period austrougarske vladavine i danas podsjećaju građevine javnog karaktera, upravne zgrade, kasarne, škole i ostali objekti.

   U današnjem izgledu grada jasno se izdvaja staro urbano jezgro, gradnja u doba Austrougarske i nova gradnja. Za razliku od ostalih hercegovačkih gradića u Trebinju je najviše izražena, u gradnji starih objekata, mješavina primorskih i orjentalnih uticaja.

   Klima u Trebinju je tipična za hercegovačku regiju,što znači da je jesen u Trebinju mnogo toplija od proljeća, snijeg je veoma rijetka pojava. Jedna od najvećih ponornica u Evropi, Trebišnjica, protiče kroz ovaj grad. Dugačka je oko 98 km, sa podzemnim tokovima 187 km. Vode ove rijeke zadovoljavaju kriterijume vodotoka i klase. Jedna od atrakcija vezana za rijeku Trebišnjicu su skokovi sa mosta koji se održavaju svako ljeto u periodu juli - avgust.

    Jedno od najpoznatijih trebinjskih izletišta je Lastva, udaljena 12 km od Trebinja. Tu se nalaze prelijepi prirodni i vještački izgrađeni bazeni. Vrijedno pomena je i izletište Jazina koja je u ljetnom periodu veoma posjećeno. Ovo izletište pruža mogućnost jako lijepog odmora u prirodi. Što se tiče zimskih sportova, Trebinje ima izletište Zubačka Ubla, koje je udaljeno oko 20-ak km od centra grada sa uređenim skijaškim terenima i ski - liftom. Trebinje takođe ima nekoliko jako lijepih mostova koji se pružaju preko rijeke Trebišnjice. Jedan od ljepših je Perovića (Arslanagića) most, sagrađen u drugoj polovini XVI vijeka. Sagradio ga je Mehmed - Paša Sokolović. Tu su još i Kameni most, izgrađen 1953.godine, zatim Andrićev most i Geljov most.

   U Trebinju se nalazi Muzej Hercegovine, smješten u Starom gradu u austrijskoj kasarni s kraja XIX vijeka. U ovom objektu mogu se vidjeti raznovrsne postavke,od prikaza načina života u istočnoj Hercegovini,do slika poznatih autora. Ovdje se osim izložbi priređuju i promocije i kamerni muzički programi.

   Trebinje je rodni grad čuvenog pjesnika Jovan Dučića, koji je ostavio vrijednu zbirku umjetnina i muzeju. Po njegovoj želji ,iskazanoj u testamentu, a uz finansiranje bračnog para Tupanjac, trebinjaca koji su radili u SAD, sagrađen je hram Presvete Bogorodice na brdu Crkvina iznad Trebinja. Osim hrama, koji je vjerna kopija manastira Gračanica na Kosovu (mnogi ga zovu Hercegovačka Gračanica), u skolpu komleksa je i zvonik, galerija, parohijski dom, amfiteatar, česma, mala crkvena knjižara i ljetna bašta.

   Hram se, inače, može vidjeti sa svake tačke u Trebinju i to je najljepša sakralna građevina u cijeloj istočnoj Hercegovini. Pjesnikova želja je bila bude sahranjen u Trebinju, tako da su njegovi posmrtni ostaci preneseni iz amerike u Hercegovačku Gračanicu. Sa brda Crkvina pruža se prelijep pogled na cijeli grad. Može se vidjeti Perovića (Arslanagića) most, Olimpijski bazen i fudbalski stadion na kome svoje utakmice igra trebinjski prvoligaš "Leotar".

   U Trebinju,postoje izuzetno dobri uslovi za tzv. "Vjerski turizam" jer je kroz vjekove upravo na ovom tlu sagrađeno jako puno vjerskih objekata. Neki od njih su:

Pravoslavna crkva Preobraženja Gospodnjeg, čija je gradnja trajala od1888 do 1908. godine. Nalazi se u centru grada. Pored crkve izgrađen je Eparhijski dom sa bibliotekom. U sastavu hrama djeluje hor Svetog Vasilija Ostroškog i folklorno društvo.

   Manastir Tvrdoš posvećen je Uspenju Presvete Bogorodice. Od grada je udaljen 4,5 km. Prema narodnom predanju, manastir je osnovao Sveti car Konstantin i majka mu Jelena.

   Manastir Svetih apostola Petra  i Pavla u Petrovom Polju, u čijoj se blizini nalazi Pavlova pećina, u koju je po predanju navraćao Sveti apostol Pavle na svom putovanju za Rim.

   Manastir Duži, posvećen Pokrovu Presvete Bogorodice, u XVI i XVII vijeku je bio metoh manastira trebinjskog Tvrdoša sa crkvom Svetog Pantelejmona. Kada je Tvrdoš razoren, mitropolit i monasi prelaze 1695.godine u Duži, obnavljaju i proširuju crkvu i metoh koji od tada nosi ime Duži.